شیرازه کتاب چیست و چه اهمیتی دارد؟

کتاب از قسمت ها و اجزای متعددی تشکیل شده است که یکی از مهم ترین آن ها شیرازه است. این قسمت از کتاب، نوعی نوار باریک و ظریف است که جلد کتاب را به صفحات موجود در آن متصل می کند. شیرازه ها به انواع مختلفی مانند شیرازه دوخت، شیرازه چسبی و شیرازه فنری تقسیم بندی می شوند که هر یک از آن ها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد. شیرازه کتاب نیز همانند جلد کتاب بر کیفیت و زیبایی کتاب تاثیر گذار است؛ به عنوان مثال شیرازه دوخت همانند جلد گالینگور بسیار محکم و سخت بوده و برای کتاب هایی با ارزش بالا استفاده می شود. اینکه جلد گالینگور چیست، می توان گفت این جلد به جلد سخت معروف بوده و مانند شیرازه دوخت از صفحات کتاب به خوبی محافظت می نماید.

آشنایی با شیرازه یا عطف کتاب

شیرازه یا همان عطف کتاب، نوعی نوار باریک است که جلد کتاب و صفحات موجود در آن را به یکدیگر متصل می کند. شیرازه کتاب در قسمت میانی جلد رویی و پشتی قرار گرفته و از جدا شدن صفحات موجود در کتاب جلوگیری می کند. به همین دلیل می توان گفت شیرازه کتاب و کیفیت آن نقش بسیار مهمی را در عمر کتاب و یکپارچگی صفحات آن دارد.

تاثیر شیرازه کتاب بر افزایش فروش کتاب

شیرازه کتاب در هنگام چیدمان کتاب ها، اطلاعات مهمی را به نمایش می گذارد و نخستین قدم برای جذب مخاطب است، زیرا اشخاصی که وارد کتاب فروشی ها می شوند در ابتدا شیرازه کتاب توجه آن ها را به خود جلب می کند.

اطلاعاتی که بر روی شیرازه کتاب درج می شوند

اطلاعات بسیار مهمی نظیر نام کتاب، لوگو (آرم)، نام نویسنده و مؤلف، نام ناشر، نوبت چاپ و ... بر روی شیرازه یا عطف کتاب درج می شوند. بسته به تعداد صفحات و قطر کتاب، اطلاعات مذکور می توانند به صورت افقی یا عمودی درج شوند.

آشنایی با انواع شیرازه کتاب

شیرازه کتاب انواع مختلفی دارد که از رایج ترین شیرازه ها به شرح زیر هستند:

شیرازه دوخت

شیرازه دوخت را می توان یکی از سنتی ترین روش ها دانست که صفحات کتاب به وسیله سوزن و نخ به یکدیگر دوخته می شوند. این روش سنتی عمدتا برای کتاب های نفیس و با کیفیت نظیر کتاب های تاریخی، ادبی، هنری و ... کاربرد دارد؛ چرا که این روش از استحکام و ماندگاری بسیار بالایی برخوردار است.

شیرازه فنری

شیرازه فنری همان طور که از نام آن مشخص است به وسیله فنرهای فلزی نازک، صفحات کتاب را به یکدیگر متصل می کند. این فنرهای نازک از انعطاف پذیری بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل گزینه مناسبی برای کتاب های قطور (مانند کتاب درسی و علمی) هستند.

شیرازه چسبی

شیرازه چسبی رایج ترین نوع شیرازه و در عین حال ارزان ترین نوع آن محسوب می شود. این روش با استفاده از چسب های مخصوصی، صفحات کتاب را به یکدیگر متصل کرده و از جدا شدن صفحات جلوگیری می کند. این نوع از شیرازه عمدتا برای کتاب هایی که نیازی به ماندگاری بالا ندارند (نظیر کتاب های مخصوص کودکان، رمان های کوتاه، مجلات و ...) مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایا و معایب انواع شیرازه ها

در بین انواع شیرازه های موجود، هر کدام مزایا و معایبی دارند که از مهم ترین آن ها عبارتند از:

عوامل موثر در انتخاب شیرازه کتاب

هنگام انتخاب شیرازه کتاب می بایست عوامل متعددی نظیر جنس کاغذ، تعداد صفحات کتاب، طراحی کتاب، نوع کتاب، نوع صحافی و تیراژ را در نظر گرفت؛ اما در این میان، 2 فاکتور تعداد صفحات کتاب و گرماژ کاغذ نقش بسیار مهم تری دارند.

تعداد صفحات کتاب مورد نظر

هرچه ضخامت کتاب بیشتر باشد، می بایست از شیرازه های باکیفیت تر و قطور تر مانند شیرازه دوخت، استفاده کرد.

گرماژ کاغذ

گرماژ کاغذ بر روی حجم و وزن کتاب تاثیر مستقیم می گذارد؛ بنابراین هرچه گرماژ صفحات مورد استفاده در کتاب بالاتر باشد، با حجم و وزن بیشتری مواجه بوده و در نهایت به شیرازه های ضخیم تری نیاز خواهد بود.

نکات مهم طراحی شیرازه کتاب

شیرازه کتاب، معرف کتاب بوده و حکم شناسنامه آن را دارد؛ چرا که این بخش نخستین قسمتی است که در قفسه کتابخانه ها مشاهده می شود، به همین دلیل در هنگام طراحی کتاب ها می بایست به نوع شیرازه و کیفیت آن دقت ویژه ای داشت. برخی از نکات مهم در هنگام طراحی شیرازه یا عطف کتاب عبارتند از:

خوانایی و اهمیت آن

اطلاعات مهمی بر روی شیرازه کتاب قرار می گیرند؛ از این رو می بایست به خوانایی این اطلاعات توجه داشت. چنانچه کتاب مورد نظر از قطر کافی برخوردار باشد، می توانید اطلاعات بیشتری (نظیر نام نویسنده، نام ناشر، نوبت چاپ و ...) را بر روی آن درج کنید؛ اما چنانچه با محدودیت فضا مواجه باشید، بهتر است تمام فضا را به نمایش عنوان کتاب اختصاص دهید.

استفاده از فونت مناسب

به منظور افزایش خوانایی اطلاعات مندرج بر روی شیرازه کتاب، باید ابعاد فونت را بر اساس ابعاد شیرازه و ژانر کتاب انتخاب کرده و از فونت های ساده و خوانا استفاده کنید.

استفاده از رنگ و کنتراست مناسب

با انتخاب کنتراست مناسب میان رنگ متن و رنگ شیرازه، خوانایی مطالب مندرج را بهبود بخشیده و زیبایی آن را بالا ببرید.

به کارگیری خلاقیت در طراحی

علاوه بر توجه به خوانایی، باید به طراحی گرافیکی شیرازه نیز دقت کنید و از خلاقیت خود کمک بگیرید. به طور مثال، برای شیرازه هایی که از ابعاد مناسبی برخوردار هستند، می توانید تصاویر، لوگوها یا سایر المان های گرافیکی مرتبط را در این بخش قرار دهید.

کلام آخر

با شناخت انواع شیرازه مانند شیرازه دوخت، شیرازه فنری و شیرازه چسبی می توانید انتخاب مناسب تری در هنگام چاپ کتاب داشت باشید و به صورت قابل توجهی در هزینه های خود صرفه جویی کنید. شیرازه کتاب بخش بسیار مهمی از کتاب است که در استحکام، ماندگاری، زیبایی و انسجام ظاهری کتاب تاثیر بسزایی داشته و همانند یک آهن ربا صفحات کتاب را جذب می کند. در هنگام انتخاب این بخش مهم، می بایست موارد مهمی نظیر جنس کاغذ، تعداد صفحات، نوع صحافی و تیراژ کتاب را مدنظر قرار دهید؛ تا بتوانید بهترین نوع شیرازه را برای سفارش چاپ کتاب خود در شهر چاپ آنلاین، انتخاب کنید.