چاپ لیتوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

چاپ لیتوگرافی چیست؟ چاپ لیتوگرافی بر پایه‌ی اصل عدم اختلاط آب و چربی استوار است. در چاپ لیتوگرافی از یک سطح صاف (سنگ آهک یا صفحه های فلزی) استفاده می شود که در آن تصویر با استفاده از مواد روغنی روی آن ایجاد می شود. سپس سطح مورد نظر مرطوب شده و جوهر فقط به بخش های روغنی می چسبد و باقیمانده صفحه بدون رنگ باقی می ماند. در نهایت با فشار دادن صفحه بر روی کاغذ، تصویر به وجود می آید. لیتوگرافی قدیمی ترین تکنیک چاپ بوده که به دلیل کیفیت بسیار بالا، مقرون به صرفه بودن و توانایی تولید رنگ های زنده همچنان در صنعت چاپ برای تولید کتاب، پوستر، کارت دعوت و دیگر انواع چاپ مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع روش های لیتوگرافی

در صنعت لیتوگرافی برای چاپ تصاویر از دو تکنیک مختلف استفاده می شود که عبارتند از:

1- روش حکاکی ردیفی

مکانیسم عملکرد این روش بدین صورت بوده که پروپ روی لایه زیرین حرکت می کند و تصویر با بهره گیری از مکانیسم مکانیکی و الکترومکانیکی به بستر مورد نظر منتقل می شود. سرعت تولید در این تکنیک بسیار پایین بوده، ولی دقت و کیفیت بالایی در ارائه جزییات تصاویر دارد.

2- روش تکرار موازی

اگر سرعت در چاپ از کیفیت مهم تر باشد، استفاده از روش تکرار موازی پیشنهاد می شود. این شیوه با استفاده از تکنیک تابشی از طریق ماسک نوری انجام می گیرد که سبب سرعت بالای این روش چاپ می شود، ولی کیفیت و وضوح پایین تری ارائه می دهد.

مزایای چاپ لیتوگرافی چیست؟

با اینکه چاپ لیتوگرافی در مقایسه با دیجیتال سرعت پایین تری دارد، ولی تصاویر آن بسیار واضح و با کیفیت است و برای چاپ با تیراژ بالا یک گزینه بسیار ایده آل و مقرون به صرفه محسوب می شود. از مهم ترین مزایای لیتوگرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کیفیت بالا: چاپ لیتوگرافی به دلیل دقت بالا و توانایی در تولید تصاویر با جزئیات زیاد، کیفیت بالایی دارد.
• ماندگاری بالا: آثار چاپ شده با لیتوگرافی ماندگاری بالایی دارند و در برابر عوامل محیطی مقاوم هستند.
• تنوع در مواد: می توان از مواد مختلفی مانند سنگ، روی و آلومینیوم برای چاپ لیتوگرافی استفاده کرد.
• کاربرد در صنایع مختلف: لیتوگرافی در صنایع مختلفی مانند چاپ کتاب، مجله، پوستر و هنرهای تجسمی کاربرد دارد.
• سرعت در تولید: در مقایسه با روش های دیگر چاپ، لیتوگرافی به زمان کمتری برای چاپ را نیاز دارد.

روش کار چاپ لیتوگرافی چیست؟

1. نخستین مرحله ایجاد فایل CMYK است. منظور از عبارت Cmyk در صنعت چاپ ترکیب رنگ های استاندارد آبی، سیاه، قرمز و زرد است. فایل اولیه برای بازآفرینی طرح ها باید به این چهار رنگ تقسیم شود، سپس این فایل ها از هم تفکیک شده و رنگ ها را به صفحات فلزی انتقال می دهند.
2. در مرحله دوم با استفاده از نوعی پلیمر خاص روی صفحات فلزی، فایل های رنگی را چاپ می کنند.
3. با توجه به ویژگی جوهر گریزی صفحات فلزی، جوهر تحت هیچ شرایطی به آن ها جذب نمی شود، اما مواد پلیمری جاذب جوهر هستند و در بخشی که مواد پلیمری قرار دارد، جوهر جذب می شود.
4. از آنجایی که جنس مواد پلیمری به کار رفته در زینک به نور فرا بنفش حساس است؛ این مواد در معرض نور تبخیر می شوند. پس از اینکه این مواد به صفحات فلزی پلیمری منتقل شدند، آن را درون محفظه ای می گذارند تا در معرض نور قرار بگیرد و عملیات تبخیر انجام شود.
5. پس از طی شدن این مرحله زینک با مشتقات آلومینیوم شسته می شود تا بخش هایی از آن که در معرض نور قرار گرفته بود، کاملا تمیز و عاری از مواد پلیمری شود.

دستگاه لیتوگرافی چیست؟

دستگاه لیتوگرافی به مجموعه ای از تجهیزات اطلاق می شود که برای تولید صفحات چاپی (زینک) استفاده شده و شامل موارد زیر می شوند:

• ایمیج ستر (Image setter): دستگاهی است که تصاویر دیجیتال را روی فیلم های شفاف چاپ می کند که این فیلم ها سپس برای ایجاد زینک استفاده می شوند.
• پلیت ستر (Plate setter): این دستگاه تصاویر دیجیتال را مستقیماً روی صفحات چاپی (زینک) حک می کند. در واقع این دستگاه جایگزین ایمیج ستر شده و فرآیند چاپ را سریع تر و دقیق تر می کند.

رابطه لیتوگرافی با لترپرس چیست؟

در واقع لیتوگرافی یکی از اشکال چاپ لترپرس است و در ابتدا برای اینکه بدانید چاپ لترپرس چیست، باید گفت که لترپرس که به تایپوگرافی یا چاپ مسطح نیز معروف است از قدیمی ترین تکنیک های صنعت چاپ بوده که به دلیل ویژگی های خاصی که دارد، همچنان از آن استفاده می شود. در تکنیک چاپ لترپرس از قالب های چوبی یا فلزی با تصاویر برجسته استفاده می شود که این قالب ها را پس از آغشته کردن درون جوهر، در دستگاه پرس قرار می دهند. در این دستگاه، روی قالب ها فشار ایجاد می شود تا رنگ و برجستگی حروف روی کاغذ نقش ببندد. در کتاب های چاپ شده با این روش می توان با لمس کردن، برجستگی حروف و تصاویر را احساس کرد. 

جمع بندی

در چاپ لیتوگرافی با بهره گیری از ویژگی عدم حل شدن چربی و آب، فرآیند چاپ انجام می شود. شیوه کار چاپ لیتوگرافی بدین صورت است که در قسمت های مورد نظر برای چاپ تصویر از ذرات محلول در روغن استفاده می شود و در سایر بخش ها که تصاویری بر روی آن ها چاپ نمی شود، از ذرات آب استفاده می کنند. لیتوگرافی در واقع همان چاپ سنگی قدیمی است که در صنعت چاپ افست همچنان به کار گرفته می شود. چاپ لیتوگرافی یکی از خدمات چاپ مجموعه شهر چاپ است که در صورت سفارش تیراژ بالا هزینه آن برای شما بسیار مقرون به صرفه تمام می شود.